Chào mừng bạn trở lại với hành trình khám phá Dải liên tục Thực tế - Ảo. Ở trạm dừng chân đầu tiên này, chúng ta sẽ gặp gỡ một "người quen" mà có thể bạn đã tiếp xúc hàng ngày mà không hay biết: Thực tế Tăng cường (Augmented Reality - AR).

Nếu thế giới thực là một chiếc bánh kem, thì AR chính là lớp cốm sắc màu rắc lên trên. Nó không thay đổi cốt bánh, nhưng làm cho chiếc bánh trở nên hấp dẫn và nhiều thông tin hơn.

1. AR là gì? Chiếc kính lúp thông tin

Hãy tưởng tượng bạn là Iron Man (Người Sắt). Khi Tony Stark đeo bộ giáp vào, anh ta nhìn thấy thế giới thực, nhưng trước mắt anh ta hiện lên các thông số: độ cao, tốc độ, mục tiêu... Đó chính là hình dung chuẩn xác nhất về AR.

Augmented Reality (AR) là công nghệ cho phép lồng ghép thông tin ảo (hình ảnh, âm thanh, văn bản) vào thế giới thực.

• Từ khóa cốt lõi: Bổ sung (Overlay).
• Thiết bị phổ biến: Smartphone (qua camera) và Kính thông minh.

Khác với VR (nơi bạn bị bịt mắt và đưa sang thế giới khác), AR tôn trọng thực tại. Nó giữ chân bạn ở thế giới thực nhưng đưa cho bạn một "thấu kính thần kỳ" để nhìn thế giới đó sống động hơn.

2. Những "phép thuật" AR bạn đang sử dụng

AR không phải là công nghệ viễn tưởng xa xôi, nó đang nằm ngay trong túi quần của bạn.

a. Mạng xã hội & Kỷ nguyên "Sống ảo"

Bạn mở TikTok hay Instagram, chọn một chiếc filter (bộ lọc) để làm mịn da, thêm tai mèo, hay đeo một chiếc kính râm thời thượng? Chúc mừng, bạn đang dùng AR!

Công nghệ đằng sau rất thú vị: Camera nhận diện khuôn mặt bạn là "vật thể thực", sau đó phủ lớp trang điểm kỹ thuật số (vật thể ảo) lên đúng vị trí đó. Khi bạn nghiêng đầu, lớp trang điểm nghiêng theo. Đây là ứng dụng AR phổ biến nhất hành tinh hiện nay.

b. Cơn sốt Pokémon GO

Năm 2016, cả thế giới phát cuồng vì Pokémon GO. Lần đầu tiên, hàng triệu người đổ ra công viên để bắt những con thú ảo hiển thị trên bãi cỏ thật qua màn hình điện thoại.

Dù công nghệ lúc đó còn sơ khai (Pikachu chỉ đứng trôi nổi trên màn hình chứ chưa thực sự "đứng" trên cỏ), nhưng nó đã chứng minh sức mạnh của AR: Biến thế giới nhàm chán thường ngày thành một sân chơi khổng lồ.

c. Tiện ích: Google Maps & Dịch thuật

Hãy thử bật chế độ Live View trên Google Maps khi đi bộ. Thay vì nhìn bản đồ 2D khô khan, bạn giơ điện thoại lên đường phố và thấy những mũi tên chỉ đường ảo "bay" lơ lửng, chỉ cho bạn chính xác ngã rẽ tiếp theo.

Hay Google Translate: Bạn soi camera vào một bảng hiệu tiếng Nhật, và dòng chữ đó tự động chuyển thành tiếng Việt ngay trên màn hình. Đó chính là ma thuật của AR: Phá vỡ rào cản thông tin.

d. Vị trợ lý đắc lực sau vô lăng

Có thể bạn không nhận ra, nhưng nếu bạn lái một chiếc ô tô đời mới có camera lùi, bạn đang sử dụng AR mỗi ngày.

Khi bạn cài số lùi, màn hình hiển thị hình ảnh bãi đỗ xe phía sau (Thế giới thực). Nhưng điều kỳ diệu nằm ở những vạch kẻ màu xanh, vàng, đỏ chồng lên hình ảnh đó (Thế giới ảo). Khi bạn xoay vô lăng, các vạch ảo này lập tức uốn cong theo để dự báo chính xác đường đi của bánh xe.

Hệ thống này không thay đổi thực tế (nó không dọn dẹp chướng ngại vật cho bạn), nhưng nó "tăng cường" khả năng lái xe của bạn bằng cách vẽ ra một tương lai giả định, giúp bạn đỗ xe an toàn tuyệt đối. Đây chính là minh chứng rõ nhất cho thấy AR không chỉ là đồ chơi, mà là công nghệ bảo vệ cuộc sống.

3. AR và Câu chuyện "Thử trước khi mua"

Không chỉ để chơi, AR đang thay đổi cách chúng ta mua sắm.

Bạn muốn mua một chiếc ghế sofa nhưng sợ nó không vừa phòng khách? Ứng dụng AR cho phép bạn "đặt" chiếc ghế ảo đó vào phòng khách thật của bạn qua màn hình điện thoại. Bạn có thể đi vòng quanh, ngắm nghía kích thước và màu sắc xem có hợp không trước khi xuống tiền. Đây được gọi là xu hướng "Try-before-you-buy" (Thử trước mua sau).

4. Giới hạn của AR: Đẹp nhưng chưa "Khôn"

Tuy nhiên, AR ở cấp độ cơ bản vẫn có điểm yếu.

Hầu hết các ứng dụng AR đơn giản hoạt động theo cơ chế "dán đè". Vật thể ảo chỉ là một lớp ảnh 2D hoặc 3D nằm đè lên hình ảnh camera. Nếu bạn đưa tay ra trước camera che lấy con Pokémon, con Pokémon vẫn hiện đè lên tay bạn (thay vì bị tay che khuất). Nó chưa thực sự hiểu được chiều sâu và vật cản của không gian thực.

Để làm được điều đó – để vật ảo thực sự "hiểu" và "trốn" sau vật thật – chúng ta cần bước sang trạm tiếp theo, nơi công nghệ trở nên phức tạp và thông minh hơn gấp bội.

Hãy cùng chuẩn bị hành trang để bước vào vùng đất của sự giao thoa hoàn hảo trong bài viết kế tiếp.

=> Đón đọc Bài 3: Thực tế Hỗn hợp (MR): Cú bắt tay "xuyên không" giữa vật thể ảo và không gian thực.